ترس از شکست عامل عدم موفقیت و پیشرفت

یادداشت هفته استاد وحید میرزائی در جهان اقتصاد:

بى شک یکى از مهترین عواملى که باعث مى شود افراد مسئولیت هاى بزرگ را نپذیرند، راه هاى جدید را تجربه نکنند و خود و توانمندى هاى شان را در معرض آزمون، تجربه اندوزى و پختگى قرار ندهند، ترس از شکست است. ترسى که باعث مى شود افراد از بلوغ فکرى و مهارتى دور شوند.

افرادى که ترس از شکســت، مانع دنبال کردن واقعى رویاهاى شان در عمل مى شود، یک باور به شــدت مخرب و غیر واقعى دارند و آن اینکه تصور مى کنند افراد بزرگ و موفق در طول زندگى هرگز شکست نخورده اند. آنها فکر مى کنند که افراد موفق این قدرت را دارا هستند که از بروز اشتباهات و شکست هاى احتمالى جلوگیرى کنند. از این رو به این نتیجه نیز رسیده اند که شکست به معناى از دست دادن جایگاه، اعتبار و ارزش است و افراد شکست خورده دیگر راهى براى حرکت به سمت آینده اى روشن ندارند. حتى اگر با آنها بحث و تاکید کنید که شکست در زندگى تمام انسان ها رخ مى دهد، به شما مى گویند: بله، اما شکست هاى کوچک که حاصل عدم دقت است. افراد موفق هرگز شکست هاى بزرگ را تجربه نمى کنند و به اصطلاح به مس هم دست بزنند، طلا مى شود.

این باور و این تله بدبینى به شدت خطرناك و مخرب است و افراد را مستعد قربانى شدن توســط تبلیغاتى شــبیه مجموعه راز مى کند. از این رو اجازه دهید گام به گام آن را مورد بررسى قرار دهیم:

افرادى که از شکست مى ترسند یک عادت به شدت بد دارند و آن اینکه به واسطه شکست ها شــخصیت و ارزش خود را زیر سوال مى برند. آنها به جاى اینکه مثل افراد موفق، از اشتباهات درس بگیرند و با بررسى خطاها، عملکرد آتى خود را بهبود بخشند، مدام در دام گذشــته گرفتار مى آیند، به واسطه شکست به خود سرکوفت مى زنند و با زدن برچسب هاى زیان بارى مثل «دست و پا چلفتى»، «کودن» و ... به خود، ارزش و اعتبار ذهنى خود را تخریب مى کنند. اینگونه آنها ترجیح مى دهند به جاى عمل و اقدام که موفقیت واقعى را در پى دارد، فریب تبلیغاتى را بخورند که به آنها وعده مى دهد در صورت خوشبینى و خوش باورى مى توانند به اهداف شان دست یابند.

این افراد نمى دانند که افراد موفق و بزرگ نیز مثل هر انسان دیگرى ممکن است با اشتباه و شکست مواجه شوند. تنها تفاوت این افراد با مردم معمولى در آن است که به جاى نقد کردن شخصیت خود، عملکرد خود را نقد مى کنند و با یافتن و شناسایى خطاها، اشتباهات و سهل انگارى ها (چه از جانب خودشان و چه از جانب همکاران شان)، عملکرد خویش و تیم خود را بهبود مى بخشند.

نقد کردن شــخصیت به جاى نقد کردن عملکرد، متاسفانه رویه اى است که ما از کودکى و به واســطه رفتار نادرست والدین مان یاد مى گیریم. وقتى والدین بعد از بروز یک خطا توســط کودك شــان به جاى اصلاح عملکرد او و آموزش شیوه صحیح عملکرد، به او برچسب مى زنند و اعتبارش را زیر سوال مى برند، خود این کودك در دوران بزرگسالى نیز همین رویه را نسبت به خود و دیگران در پیش مى گیرد و عزت نفس خویش و اطرافیان خویش را تخریب مى کنند.

ین در حالى اســت که رویکرد خوش بینانه، تاکید مى کند که هرکس ممکن است دچار اشتباه و شکست شود. این شکست ها باید عبرت و تجربه اى باشد براى بهبود عملکرد آینده.

خوب اســت این نکته را بدانید که اتفاقا افراد خوشبین (نه خوش خیال) و بلندپرواز به واســطه پیمودن راه هاى سخت تر و چالش برانگیزتر در معرض شکست هاى بیشتر و بزرگترى هستند. اگر اولین انسان هاى با اراده و خوشبین، در مسیر ساخت هواپیما خطر نمى کردند و شکست نمى خوردند، امروز ما چیزى به نام حمل و نقل هوایى نداشتیم. ً نکته مهم دیگرى که باعث تشدید ترس از شکست مى شود این است که افراد عمدتا به نظرات و قضاوت هاى دیگران بیش از حد اهمیت مى دهند و بدین واســطه براى پرهیز از نقد شــدن منفى، از انجام کارهاى سخت و چالش برانگیز پرهیز مى کنند. هیچ کس از ذهنیت شما خبر ندارد. بنابراین اینکه فقط با آرزو و خوش فکرى (طبق آنچه راز به شما توصیه مى کند)، به دنبال موفق باشید، هیچ ریسکى را به دنبال ندارد. کسى چه مى داند شما چه مى خواستید، که بخواهد بعداً قضاوت تان کند. اما وقتى در عمل برنامه هاى تان را دنبال مى کنید به شدت در معرض قضاوت قرار مى گیرید و این براى کسانى که اعتماد به نفس و عزت نفس کمى دارند به شدت هراس انگیز است.

همانطور که پیش از این نیز گفتیم انسان یک موجود اجتماعى است و سعادت و کامیابى اش در گرو داشتن روابط سالم اجتماعى است. اما این بدان معنا نیست که یک فرد براى کســب رضایت و نظر مثبت دیگران، خواسته ها و امیال منطقى و قانونى خود را قربانى کند و به یک عروســک خیمه شب بازى تبدیل شــود که دیگران بندها و کنترل او را در دســت گرفته اند. افراد خوشبین و موفق مى دانند که براى کسب پیروزى هاى بزرگ به مشاوره، نظرات و راهنمایى هاى دیگران نیاز دارند. اما آنها در عین حال، کنترل زندگى و ذهن خویش را در دست دارند.

فایل روزنامه: دانلود

لینک خبر: جهان اقتصاد