ﺣﺒﺎب ﺑﻮرس ﯾﺎ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎى ﺟﺪﯾﺪ اﻗﺘﺼﺎدى

ﺷﺎﺧﺺ ﮐﻞ ﺑﺎزار ﺑﻮرس اﯾﺮان ﺑﺮاى اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر رﮐﻮرد ﺗﺎرﯾﺨﻰ ﺧﻮد را ﺷﮑﺴﺖ و روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ هفته گذشته عدد 878,101 را در ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺛﺒﺖ ﮐﺮد. ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺎرادوﮐﺲ اﺣﺴﺎﺳﻰ در ﺑﯿﻦ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻰ از رﺷﺪ ﻫﺮ ﺑﺮگ ﺳﻬﺎم و ﺳﻮددﻫﻰ ﻟﺤﻈﻪ اى ﺑﻪ داراﯾﻰ ﻫﺎ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻧﮕﺮاﻧﻰ ﺑﺮاى ﺳﻘﻮط ﯾﮏ ﺷﺒﻪ.

اﯾﻦ درﺣﺎﻟﻰ اﺳــﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻰ از ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان اﻗﺘﺼﺎدى ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ، ﺑﺎزار ﺑﻮرس ﺑﻪ ﺷﮑﻞ دﺳﺘﻮرى و ﮐﺎذب درﺣﺎل رﺷﺪ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺣﺒﺎب ﺑﻪ زودى ﺧﻮاﻫﺪ ﺗﺮﮐﯿﺪ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻧﮕﺎه ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺗﺎ آن دﺳﺘﻪ از اﻓﺮادى ﮐﻪ درﺻﺪد ورود ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺷﮏ و ﺗﺮدﯾﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﮕﺎه ﮐﻨﻨﺪ. اﻣﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻰ از ﻧﯿﻤﻪ دوم ﺳﺎل 98 ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﭼﻪ اﺗﻘﺎﻗﻰ رخ داده ﮐﻪ ﺑﺎزار ﺑﻮرس روى ﻧﻮار رﺷﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻫﻤﻪ اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن و ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان را ﺑﻪ ﺗﻌﺠﺐ وا داﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟ در ﺷﺮاﯾﻄﻰ ﮐﻪ ﮐﺮوﻧﺎ، اﻗﺘﺼﺎد دﻧﯿﺎ، ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﮐﺸﻮرﻫﺎى ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ و ﺻﻨﻌﺘﻰ را ﻓﻠﺞ ﮐﺮده، ﭼﻄﻮر ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﺸﻮر درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اى ﻧﻈﯿﺮ اﯾﺮان ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺤﺮﯾﻤﻰ و درﮔﯿﺮى ﻧﻈﺎﻣﻰ اﺧﯿﺮ ﺑﺎ اﺑﺮﻗدﺮﺗﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﺮﯾﮑﺎ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺰرﮔﻰ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﺮوﻧﺎ ﺑﻪ ﺟﺎى اﻋﻼن ورﺷﮑﺴﺘﮕﻰ ﺑﺰرگ درﺣﺎل رﺷﺪ ﺗﺎرﯾﺨﻰ در ﺣﻮزه ﺑﻮرس و ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﺮدم ﺑﺮاى ﺣﻀﻮر در ﺑﺪﻧﻪ اﻗﺘﺼﺎد اﺳﺖ و اﮔﺮ اﯾﻦ ﺑﺎزار دﺳﺘﻮرى ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮐﺎذب ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺎ رﺷﺪ ﻧﮑﺮده، ﭼﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ دﯾﮕﺮى در اﯾﻦ اﻣﺮ دﺧﯿﻞ اﺳﺖ.

ﺑﺮاى ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﻮال ﺑﺎﯾﺪ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﻮال ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﻢ ﮐﻪ روﻧﺪ اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮان از ﻧﯿﻤﻪ دوم ﺳﺎل 98 ﺗﺎﮐﻨﻮن ﭼﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮى ﮐﺮده ﮐﻪ ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﻮرس ﺳﺮازﯾﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ؟ ﭘﺎﺳﺦ را ﺑﺎﯾﺪ در ﺳﺘﻮن ﻫﺎى اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮان ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮد. ﻃﻰ ﯾﮏ ﻗﺮن اﺧﯿﺮ اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺸﻮر ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻓﺮوش ﻧﻔﺖ ﺑﻪ ﺣﯿﺎت ﺧﻮد اداﻣﻪ داده و ﻫﺮ زﻣﺎن ﮐﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﻧﻔﺖ ﺑﺎﻻ و ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺷﺪه اﺛﺮات آن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ ﻣﻌﯿﺸﺖ  زﻧﺪﮔﻰ اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ وﻟﻰ از اواﺳﻂ ﺳﺎل 98 ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ روﻧﺪ اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮان رخ داد و ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻘﻮط ﻗﯿﻤﺖ ﻧﻔﺖ، ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﺮوش آن ﻧﯿﺰ دﺷﻮارﺗﺮ و ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ از ﻫﻤﻪ ادوار ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷــﺪ. ﺣﺎﻻ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻧﻔﺖ اﯾﺮان ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﯾﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﻧﻔﺖ ﻧﺒﻮدﻧﺪ و ﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﺑﺎ دور زدن ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎى اﯾﺮان ﺑﻪ ﻧﻔﺖ ﻣﺎ ﻣﻰ رﺳﯿﺪﻧﺪ، اﻣﺎ ﺳﺨﺘﻰ ﻓﺮوش ﻧﻔﺖ، ﻣﺸﮑﻼت دﯾﮕﺮى را ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺖ و آن اﻧﺘﻘﺎل دﻻرﻫﺎى ﻧﻔﺘﻰ ﺑﻪ اﯾﺮان ﺑﻮد ﺗﺎ ﺟﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻰ از ﮐﺸﻮرﻫﺎ اﻇﻬﺎر ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺸﮑﻼت و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎى ﺗﺤﺮﯾﻤﻰ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ ﺑﺠﺎى ﭘﻮل ﺑﻪ اﯾﺮان ﻣﺤﺼﻮل دﻫﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﯾﺎدآور ﭘﺮوژه ﻧﻔﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻏﺬا ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ واﮐﻨﺶ ﻫﺎى ﻓﺮاواﻧﻰ از ﺳﻮى ﻣﺮدم و ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺖ و ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ ﯾﮑﺒﺎر ﺑﺮاى ﻫﻤﯿﺸﻪ دوﻟﺖ در ﺑﻮدﺟﻪ ﺧﻮد ﻗﯿﺪ ﭘﻮﻟﻬﺎى ﻧﻔﺘﻰ را ﺑﺰﻧﺪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل درآﻣﺪﻫﺎى ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﻰ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮود. اﻣﺎ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﻧﯿﺰ ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﻰ ﻫﻤﻪ ﺧﺮج و ﻣﺨﺎرج ﮐﺸﻮر را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﺪ و اﯾﻦ آﻏﺎز ﺗﻮﺟﻪ واﻗﻌﻰ و ﻋﻤﻠﻰ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ داﺧﻠﻰ ﺑﻮد. ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎى وﻃﻨﻰ ﯾﻌﻨﻰ ﺳﻬﺎم ﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎ در دﺳﺖ ﭘﺪرﺑﺰرگ ﻫﺎ ﺧﺎك ﻣﯿﺨﻮرد ﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ارزﺷﻤﻨﺪ ﺷﺪ.

ﺣﺎﻻ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎى ﺑﺰرگ ﺣﻘﻮﻗﻰ، اﻓﺮاد ﺣﻘﯿﻘﻰ ﻧﯿﺰ وارد ﺗﺎﻻر ﺷﯿﺸﻪ اى ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ واﻗﻌﯿﺖ اﯾﻦ اﺳــﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎ از ﯾﮏ ﺳﻮ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ داﺧﻠﻰ از ﺳﻮى دﯾﮕﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ اﯾﺮان ﻫﯿﭻ وﻗﺖ ﺑﻪ دوران ﻗﺒﻞ ﺑﺎز ﻧﮕﺮدد؛ دﯾﮕﺮ درآﻣﺪﻫﺎى ﻧﻔﺘﻰ در اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮان ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﻧﻘﺶ ﺣﯿﺎﺗﻰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ، ﭼﺮاﮐﻪ ﺗﺎﮐﯿﺪ رﻫﺒﺮ اﻧﻘﻼب و ﺻﺪاى واﺣﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﻮﻟﯿﺪ داﺧﻠﻰ دﯾﮕﺮ اﺟﺎزه واﺑﺴــﺘﮕﻰ و راﺣﺖ ﻃﻠﺒﻰ دوﻟﺘﻤﺮدان را در ﻓﺮوش ﻧﻔﺖ و درآﻣﺪزاﯾﻰ از ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل را ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد و اﯾﻦ ﻧﮕﺮش ﺑﺎﻋﺚ ﺷــﺪ ﺗﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ داﺧﻠﻰ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﻰ در ﺑﺎزار ﺑﻮرس داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

اﯾﻦ روزﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎرى از ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻓﺮوش ﻃﻼ، دﻻر و ﺣﺘﻰ اﻣﻼك و داراﯾﻰ ﻫﺎ وارد ﺑﻮرس ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ و از آﻧﺠﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﭘﻮﻟﻬﺎى ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ وارد ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺷﺪه، ﺑﻰ ﺷﮏ ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﮑﻞ ﺣﺒﺎب داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ وﻗﺘﻰ دوﻟﺖ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل واﮔﺬارى داراﯾﻰ ﻫﺎى ﺧﻮد در ﺑﻮرس اﺳﺖ، وﻗﺘﻰ ﺻﺤﺒﺖ از ﺗﻮزﯾﻊ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺮاى ﺑﯿﺶ از  40 ﻣﯿﻠﯿﻮن اﯾﺮاﻧﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد، وﻗﺘﻰ دو ﺑﺎﺷﮕﺎه ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﯿﺲ و اﺳﺘﻘﻼل ﭘﺲ از ﺳــﺎﻟﻬﺎ ﻗﺮار اﺳﺖ از ﻣﺮداد وارد ﺑﻮرس ﺷﻮﻧﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﯿﺶ از 50 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺳﻬﺎﻣﺪار در ﺑﻮرس است اﯾﻦ ﺑﻮرس ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﺷﺒﻪ ﺑﻠﮑﻪ ﯾﮏ ﻣﺎﻫﻪ و 6 ﻣﺎﻫﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺧﻮرد، واﻗﻌﯿﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﻮﻻت ﺑﺰرﮔﻰ در راه اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻼﯾﻰ ﺑﺮاى رﺷﺪ داراﯾﻰ ﻫﺎﺳﺖ، ﺑﺎزارى ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ 50 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺳﻬﺎﻣﺪار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ ﺳﻘﻮط ﮐﻨﺪ، ارﮐﺎن اﻗﺘﺼﺎدى ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﻟﺮزه ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد ﭘﺲ اﯾﻦ ﺑﺎزار دﺳﺘﻮرى و اﯾﻦ رﺷﺪ ﺣﺒﺎب ﻧﯿﺴﺖ و ﭘﺎﯾﻨﺒﺪى ﺑﻪ اﺻﻮل ﻣﻌﺎﻣﻼت و در ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ، ﭘﺮﻫﯿﺰ از ﻫﯿﺠﺎﻧﺎت اﺣﺴﺎﺳﻰ ﻣﻼك ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪﺑﺎﺷﺪ.

دانلود فایل روزنامه: دانلود